Grote projecten - Grote veiligheid
De internationale maritieme dienstverlener DEME groeit gestaag mee met de wereldwijd florerende offshore- en baggersector, laat unieke schepen bouwen en stelt wereldwijd een groeiende populatie tewerk. Veiligheid is daarbij een rode draad en leidt al onze beslissingen en acties. Dat dit geen holle slogan is, weet Christine Wittoeck als geen ander. Ze geeft haar collega’s trainingen rond veiligheidsgedrag en veiligheidscultuur en moedigt hen aan om voor elkaar te zorgen. Dat is een noodzaak, zeker in hun multiculturele werkomgeving, waarin communicatie niet altijd vanzelfsprekend is. Een boeiende kijk in hoe een toponderneming veiligheid doorweven met interculturaliteit injecteert in haar bedrijfscultuur.
DEME is vermaard om de straffe projecten wereldwijd, maar ook een organisatie die uitblinkt door zijn bedrijfscultuur. Het besef is groot dat werknemers beter gedijen in een veilige omgeving. Maar wat is een veilige werkomgeving in een interculturele context? Werken op een schip is bovendien een bijzondere setting. Men werkt en leeft dicht op elkaar, letterlijk en figuurlijk, waardoor cultuurverschillen zich op diverse manieren uiten.
Inspireren op locatie
De job van Christine heeft wel wat weg van een ‘flying doctor’ want in plaats van haar collega’s uit hun professionele habitat te halen, trekt zij wereldwijd naar hen toe. De mondiale aanwezigheid van DEME maakt dat Christine bijzonder veel uithuizig is. Ze is dan ook vaker te vinden op een van de schepen of de verafgelegen projecten dan op het Antwerpse hoofdkwartier. Ze noemt haar job een balans tussen sturen en coachen en zichzelf ziet ze meer als inspirator dan trainer. “Ons framework van veiligheids-DNA bevat zeven basisregels, waarvan wij geloven dat iedereen ze kan toepassen. Dit protocol zorgt voor een veilige werkomgeving en een dito gedrag. Open communicatie is een van de richtlijnen en wellicht de kern van een goed beleid. Dat betreft zowel de verbale uitwisseling tijdens het werk als de dialoog rond de verwachtingen op een werkplek. Dat omvat de interactie over de risico’s en de veilige benadering ervan, maar ook dat je elkaar durft aanspreken als er iets fout loopt of omgekeerd, een compliment kunt geven. In een Vlaamse context lijkt dit vanzelfsprekend, maar dat is het minder binnen een multiculturele werkomgeving.”
Interculturaliteit
Risico’s zijn inherent aan de maritieme sector en kunnen nooit volledig worden vermeden. Daarom is het belangrijk om ze op een verantwoorde en gezonde manier te beheersen, weet Christine. "In mijn functie draait het niet zozeer om technische veiligheid, wel om gedragsveiligheid, waarbij gedragswijziging vereist is. Dit vormt een grote uitdaging en heeft een duidelijke link met het communiceren rond die risico’s, op alle niveaus, van directie tot bemanning en arbeiders. Hierbij komt diversiteit dus snel in beeld, aangezien schepen bemand worden door mensen met zeer uiteenlopende achtergronden. Een Bengaal spreek je anders aan dan een Boliviaan. En de sfeer aan boord van een schip kan sterk variëren, wat het onderlinge contact beïnvloedt.
“Een veiligheidscultuur is de som van de gedragingen van een groep.”
Op een schip met een Belgische bemanning die al lange tijd samenwerkt, is de situatie anders dan bij een project waar je ook lokale medewerkers moet integreren. De ene keer is het haast een familie, de andere keer een grote heterogene mix. Dan moet je een modus operandi vinden. Filipinos en Oost-Europeanen hebben een andere manier van communiceren: dat is niet altijd even evident. Ik wil dan vooral richting geven.”
Kousenvoeten
“Bijzonder fascinerend vind ik het slapen op de schepen, waardoor ik echt in de sfeer duik. Daardoor ken ik het vak en het jargon intussen behoorlijk goed. Tijdens elke nieuwe sessie probeer ik eerst aan te voelen hoe boodschappen bij iemand aankomen. De verwachtingen over hoe men aangesproken wil worden, kunnen namelijk sterk uiteenlopen. Niet communiceren is geen optie. Het elkaar durven aanspreken is de basis om uit fouten te leren en potentieel gevaarlijke situaties te ontmijnen. Je hebt uiteraard niet enkel culturele, maar ook karakteriële verschillen. De ene houdt van een directe aanpak, bij de andere moet je kritiek op kousenvoeten aanbrengen. De derde heeft instructies nodig, terwijl een vierde het graag zelf uitzoekt. Ik wil zowel het ‘anders zijn’ normaliseren als hen een houvast geven, met de focus op veiligheid uiteraard. Want in een écht kritieke situatie moet men elkaar wel met één enkel woord begrijpen. Ik houd niemands handje vast, maar vertrek vooral vanuit emotionele intelligentie. Een veiligheidscultuur is de som van de gedragingen van een groep, dus moet je kijken naar het functioneren van het geheel.”
Bewustzijn
DEME heeft een intensieve focus op veiligheid ontwikkeld, met als doel de veiligheidscultuur binnen de hele organisatie voortdurend verder te versterken en medewerkers constant te herinneren aan de risico's waar ze dagelijks mee te maken hebben "Het gevaar is vooral dat er routine in de werkzaamheden sluipt. Niets abnormaal, want dat zou ons allemaal overkomen, maar dat maakt het wel belangrijk om de alertheid hoog te houden. Het blijft een uitdaging om dat in gedachten te houden, wetende dat ze in een operationele omgeving zitten. De bedoeling is dat iedereen beseft dat men zelf toegevoegde waarde kan hebben. Veiligheid en eigenaarschap gaan voor mij hand in hand. Alles wat ik doe is onderdeel van een preventietraject, maar dat maakt het niet minder belangrijk. Het is een randvoorwaarde opdat een onderneming goed kan werken. Er moet een duidelijke minimumnorm zijn, want zet je vervolgens een Australiër en een Oost-Europeaan bij elkaar, dan zal de eerste verbaasd zijn over beperkte norm en de tweede over de hoge norm. Ook dat zijn cultuurverschillen”, besluit Christine.
Werken bij DEME: deme-group.com/careers
