Vlaanderen Een plek in de wereld
Het is een vraag die onze stichting wel vaker bereikt: hoe kunnen we Vlaanderen in het buitenland presenteren aan onze vrienden of collega’s? Het antwoord is er nu in boekvorm. Na de oorspronkelijke Nederlandstalige versie heeft de ‘Canon van Vlaanderen’ sinds kort ook een Engelstalige editie. En daarmee kan het verhaal van Vlaanderen wereldwijd verteld worden. De band met het buitenland is trouwens doorweven in de Canon. Niet onlogisch want Vlaanderen en de buitenwereld beïnvloeden elkaar natuurlijk al heel lang. Het boek start ook niet voor niets met ‘Een plek in de wereld’ om 300 pagina’s later af te sluiten met het venster ‘De wereld in Vlaanderen’.
Groot publiek
De Canon is een overtuigend en divers werkstuk. “Vlamingen kunnen terugkijken op een rijke cultuur en geschiedenis. We mogen dat wat vaker uitdragen, ook internationaal”, dixit Emmanuel Gerard, historicus en voorzitter van de commissie ‘Canon van Vlaanderen’, die instond voor de samenstelling. De Canon vond in eigen land een onverwacht groot publiek, maar ook in het buitenland groeit de belangstelling voor onze geschiedenis en cultuur. Niet in het minst bij de diaspora, zowel bij recent geëmigreerden als bij tweedegeneratie migranten die belangstelling hebben in hun roots. Er is immers een ruime vraag naar een leidraad bij de complexe geschiedenis die zich afspeelde in de ruimte die wij vandaag kennen als Vlaanderen. Na de Engelstalige vertaling wordt er trouwens ook werk gemaakt van een Franse en Duitse versie.
Instructief instrument
Begin mei 2023 werd de veelbesproken ‘Canon van Vlaanderen’ voorgesteld. Het project valt uiteen in zestig vensters, met personen, voorwerpen of gebeurtenissen, waaraan een belangrijk aspect van de geschiedenis kan worden opgehangen. Hoewel tegenstanders zich tijdens de bewogen aanloop luidruchtig roerden, werd de publicatie overwegend positief onthaald en bleek deze nadien ook een verkoopsucces. Gerard: “Temidden van de commotie hielden we altijd het doel voor ogen. De Canon is een instructief instrument, om zich te informeren, kennis te vergaren of iets op te steken. De thema’s kunnen daarnaast ook zeker een rol spelen in het maatschappelijke debat. De Canon beoogt een bijdrage aan het collectieve geheugen en aan de dialoog tussen alle inwoners te zijn. Veel van wat we vandaag zijn of willen zijn, heeft te maken met wat er gisteren was of heeft wortels in het verleden. De Canon biedt geen overzicht van wat typisch Vlaams is, wel een blik op de regio waarin we leven.”
Zestig vensters
“Die geschiedenis wordt getoond in zestig vensters. Het is geen versimpeling of een versteende lijst van figuren of gebeurtenissen, het zijn effectief vensters die verbreden en de wereld openen. Het zijn ankers voor een breder vraagstuk en waarmee een groter thema aangeraakt wordt. An sich zou je over de blikvangers kunnen discussiëren, maar of je nu de Menenpoort of het ‘Treurend Ouderpaar’ van Käthe Kollwitz aanhaalt, de thematiek van de Eerste Wereldoorlog blijft overeind. Deze en andere gevarieerde keuzes scherpen de nieuwsgierigheid aan. Voor jonge mensen is de Canon een sleutel voor het begrijpen van vandaag en morgen. En voor de vele Vlamingen in het buitenland kan het een handvat zijn om hun roots door te geven of hun regio van oorsprong toe te lichten aan hun kinderen, vrienden en professionele relaties. Wat is Vlaanderen? De commissie geeft via de geselecteerde thema’s een voorzet over wat het waard is om door te geven aan volgende generaties.”
Groeiend verhaal
“We zijn met het project vertrokken vanuit het Vlaanderen van vandaag en hebben gekeken naar wat zich hier heeft afgespeeld. Alles gaat voorbij, behalve het verleden, wat geschiedenis tot een baken maakt. We leren op school over de Romeinen en de Grieken, maar de geschiedenis van de eigen plek heeft ook een waarde. Het belang van de kennis van het verleden kan niet overschat worden. En al wie in Vlaanderen leeft, woont of werkt, maakt deel uit van dit groeiende verhaal, ook nieuwkomers. Het idee dat zij niet zouden geïnteresseerd zijn, is verkeerd. Velen willen effectief meer weten over het land of de regio waarin ze terechtkomen.” De Canon is een kompas voor elke geïnteresseerde burger en geeft bijvoorbeeld ook duiding over onze urbanisatie en standaardtaal met als kapstokken lintbebouwing en het woord ‘goesting’. De Engelstalige editie kan bovendien een extra publiek aantrekken, waaronder buitenlandse diplomaten op post die Vlaanderen willen leren kennen. En omgekeerd kunnen Vlaamse diplomaten het boek aan hun lokale contacten aanbieden als relatiegeschenk.
Brede toegankelijkheid
Naast het boek is er ook een website met uniek beeldmateriaal uit het rijke VRT-archief. De website is mede dankzij de beelden niet alleen bijzonder rijk aan informatie, maar ook extra aantrekkelijk. Zeker in functie van educatie is de combo met het boek interessant. De bedoeling van de stichting ‘Canon van Vlaanderen’ is de website te ontwikkelen tot een dynamisch instrument, dat breed gebruikt wordt in het onderwijs, maar ook door Vlamingen in het buitenland, vol met wetenswaardigheden die het waard zijn om door te geven aan volgende generaties. “Het is een zaak van collectief geheugen, niet van identiteitspolitiek. De brede toegankelijkheid van de Canon staat voorop. Zo werden er het voorbije jaar al versies voor laaggeletterden, een audioversie voor divers gebruik en een brailleversie voor blinden en slechtzienden gelanceerd. Het doel is finaal om een echt kompas voor elke geïnteresseerde burger te zijn”, besluit Emmanuel Gerard.
Alle info: www.canonvanvlaanderen.be
